Fatih'in Fetih Sancağı

İşte Müze olduktan sonra Ayasofya’nın deposuna kaldırılan ve çürümeye terkedildiği iddia edilen, Hz. Peygamber’in türbesinden getirilen kumaşla dokunmuş iki sancak ve hikayesi.

Fatih Sultan Mehmet İstanbul’un fethi sırasında kullanılan iki sancağı, camiye çevrilen Ayasofya’nın minberine astırmıştı. Müze olduktan sonra bir süre minberde asılı tutulan ve daha sonra Ayasofya’nın deposuna kaldırılan ‘Ravza-i Mutahhara’ (Hz. Peygamber’in türbesinden getirilen kumaş) iki sancağın akibeti yıllardır bilinmiyordu. Ayasofya’daki minberin sağ ve solundaki iki adet fetih alâmeti sancakların akıbeti, uzun yıllardır tarihçiler tarafından da tartışılıyordu. Tarihçilerden büyük bir bölümü, 1935 yılında camiden müzeye çevirme işleminden bir süre sonra kaldırılan sancakların kayıp ya da çürümeye terkedilmiş olabileceği üzerinde duruyordu.

Yeni Şafak, fetih alameti sancakları, halen korumada bulunduğu Ayasofya’nın deposunda buldu ve fotoğrafladı. Manevi değeri açısından paha biçilemeyen, Ravza-i Mutahhara’dan
(Hz. Peygamber’in türbesinden getirilen kumaş) yapılma, fetih sancaklarının bir çok değerimiz gibi çürümeye terk edilmemiş olması, tariçihlerce büyük bir şans olarak değerlendiriliyor. Fetih sancaklarıyla birlikte, Ayasofya Müzesi deposunda, yine müzeye
dönüşüm sırasında kaldırılan minber örtüsü de özenle korunuyor. Bakanlık Müzedeki tarihi ve manevi değeri olan eserlerin sergilenmesi için çalışma yapıyor.

MİNBER ÖRTÜSÜ: 13852 Envanter nolu, 46 nolu depoda saklanan 100 cm eninde ve 180 cm boyundaki minber örtüsü, yeşil yün kumaş üzerine dival (Maraş işi tekniğiyle) üstte sülüs Besmele ile allta Kelime-i Tevhid yazılı.

Prof. Dr. Semavi Eyice: Osmanlı “fetih” geleneğinde fethedilen yerlerde bulunan en büyük kilise camiye çevrilirken fethin sembolü olarak caminin minberine iki sancak asılır ve minberin sağ giriş tarafına bir kılıç koyulurdu. İşte Fatih Sultan Mehmet de İstanbul”un fethinden sonra Ayasofya minberinin üst tarafına sağlı-sollu iki sancak astırıp bir de minber girişine fetih kılıcı koydurttu.

Jale Dedeoğlu / Ayasofya Müzesi Müdürü: Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u Fethi ile camiye çevirdiği Ayasofya’da minberin her iki tarafına koydurduğu fetih alâmeti olan iki adet sancağın tahrip olduğu ya da çürüdüğü iddiaları doğru değildir. İki adet sancak ve bir adet minber örtüsü tarihi özellikleri nedeniyle koruma altında tutuluyor. Önümüzdeki günlerde diğer bazı değerli tarihi eşyalarla birlikte, sancakları da sergileyeceğiz.